Ymchwiliad Covid-19

Ymchwiliad Covid-19

Bydd yr ymchwiliad hwn yn archwilio, yn ystyried ac yn adrodd ar baratoadau a’r ymateb i’r pandemig yng Nghymru, Lloegr, yr Alban a Gogledd Iwerddon, hyd at a chan gynnwys dyddiad sefydlu ffurfiol yr ymchwiliad.

Wrth wneud hynny, bydd yn ystyried materion a gadwyd yn ôl a materion datganoledig ar draws y Deyrnas Unedig, yn ôl yr angen, ond bydd yn ceisio lleihau dyblygu gwaith ymchwilio, casglu tystiolaeth ac adrodd gydag unrhyw ymchwiliad cyhoeddus arall a sefydlwyd gan y gweinyddiaethau datganoledig.

Mae'r cylch gorchwyl drafft yn nodi nodau'r Ymchwiliad DU Covid-19:

1. Archwilio yr ymateb i COVID-19 ac effaith y pandemig yng Nghymru, Lloegr, yr Alban a Gogledd Iwerddon, a chynhyrchwch adroddiad naratif ffeithiol. Gan gynnwys:

• Mewn perthynas â gwneud penderfyniadau iechyd cyhoeddus canolog, datganoledig a lleol a’i ganlyniadau:
  • parodrwydd a gwydnwch;
  • sut y cafodd penderfyniadau eu gwneud, eu cyfathrebu a'u gweithredu;
  • gwneud penderfyniadau rhynglywodraethol
  • argaeledd a defnydd data a thystiolaeth;
  • rheolaeth ddeddfwriaethol a rheoliadol;
  • gwarchod a diogelu'r rhai sy'n agored i niwed yn glinigol;
  • defnyddio cloeon ac ymyriadau ‘nad ydynt yn fferyllol’ megis cadw pellter cymdeithasol a defnyddio gorchuddion wyneb;
  • profi ac olrhain cyswllt, ac ynysu;
  • cyfyngiadau ar bresenoldeb mewn mannau addysg;
  • cau ac ailagor y sectorau lletygarwch, manwerthu, chwaraeon a hamdden, a sefydliadau diwylliannol;
  • tai a digartrefedd;
  • carchardai a mannau cadw eraill;
  • y system gyfiawnder;
  • mewnfudo a lloches;
  • teithio a ffiniau; a
  • diogelu arian cyhoeddus a rheoli risg ariannol.
     
• Ymateb y sector iechyd a gofal ar draws y DU, gan gynnwys:
  • parodrwydd, gallu cychwynnol a'r gallu i gynyddu capasiti, a gwydnwch;
  • rheoli’r pandemig mewn ysbytai, gan gynnwys atal a rheoli heintiau, brysbennu, capasiti gofal critigol, rhyddhau cleifion, defnyddio penderfyniadau ‘Peidiwch â cheisio adfywio cardio-pwlmonaidd’ (DNACPR), y dull o ymdrin â gofal lliniarol, profi’r gweithlu, newidiadau i arolygiadau, a'r effaith ar staff a lefelau staffio;
  • rheoli’r pandemig mewn cartrefi gofal a lleoliadau gofal eraill, gan gynnwys atal a rheoli heintiau, trosglwyddo preswylwyr i gartrefi neu ohonynt, triniaeth a gofal i breswylwyr, cyfyngiadau ar ymweld, a newidiadau i arolygiadau;
  • caffael a dosbarthu offer a chyflenwadau allweddol, gan gynnwys PPE ac awyryddion;
  • datblygu a darparu therapiwteg a brechlynnau;
  • canlyniadau'r pandemig ar ddarpariaeth ar gyfer cyflyrau ac anghenion nad ydynt yn gysylltiedig â COVID; a
  • darpariaeth ar gyfer y rhai sy'n profi COVID-hir
     
• Yr ymateb economaidd i’r pandemig a’i effaith, gan gynnwys ymyriadau’r llywodraeth fel a ganlyn:
  • cymorth i fusnesau a swyddi, gan gynnwys y Cynllun Cadw Swyddi Coronafeirws, y Cynllun Cymhorthdal Incwm Hunangyflogaeth, cynlluniau benthyciadau, rhyddhad ardrethi busnes a grantiau;
  • cyllid ychwanegol ar gyfer gwasanaethau cyhoeddus perthnasol; a
  • budd-daliadau a thâl salwch, a chymorth i bobl agored i niwed.

2. Nodi’r gwersi i’w dysgu o’r uchod, a thrwy hynny lywio paratoadau’r DU ar gyfer pandemigau yn y dyfodol.

Wrth gyflawni’r nodau hyn, bydd yr ymchwiliad yn:

• gwrando ar brofiadau teuluoedd mewn profedigaeth ac eraill sydd wedi dioddef caledi neu golled o ganlyniad i’r pandemig. Er na fydd yr ymchwiliad yn ymchwilio i achosion unigol o niwed neu farwolaeth yn fanwl, bydd gwrando ar yr adroddiadau hyn yn llywio ei ddealltwriaeth o effaith y pandemig a’r ymateb, a’r gwersi i’w dysgu;
• hamlygu lle gallai gwersi a nodwyd o barodrwydd a’r ymateb i’r pandemig fod yn berthnasol i argyfyngau sifil eraill;
• ystyried profiadau ac effaith gweithwyr y sector iechyd a gofal, a gweithwyr allweddol eraill, yn ystod y pandemig;
• ystyried unrhyw wahaniaethau sy’n amlwg yn effaith y pandemig ac ymateb y wladwriaeth, gan gynnwys y rheini sy’n ymwneud â nodweddion gwarchodedig o dan Ddeddf Cydraddoldeb 2010 a chategorïau cydraddoldeb o dan Ddeddf Gogledd Iwerddon 1998, fel y bo’n berthnasol;
• rhoi ystyriaeth resymol i gymariaethau rhyngwladol perthnasol; a
• cynhyrchu ei adroddiadau (gan gynnwys adroddiadau interim) ac unrhyw argymhellion mewn modd amserol.

Daw hyn ar ôl ymgynghori â Chadeirydd yr Ymchwiliad, y Farwnes Hallett, a gweinidogion yn y gweinyddiaethau datganoledig

Bydd cylch gorchwyl terfynol yn cael ei gyhoeddi unwaith y bydd y Farwnes Hallett wedi ymgynghori â’r cyhoedd, gan gynnwys teuluoedd mewn profedigaeth a grwpiau eraill yr effeithir arnynt.

Mae’r ymgynghoriad cyhoeddus ar gylch gorchwyl yr ymchwiliad bellach ar agor. Gallwch gyflwyno'ch ymateb ar wefan Ymchwiliad DU COVID-19. Daw’r ymgynghoriad i ben am 23:59pm ar 7 Ebrill 2022.